Johannes Weidenheim - Ludzie, co za czasy albo Wesz za niemieckim kołnierzem

Mein Gott, wreszcie się uporałam! Dziesięć dni mi na tym zeszło, niewiarygodne. Cały czas woziłam książkę ze sobą, ale wyciągnęłam z torby w tramwaju może raz. Stanowczo wolę obecnie wyglądać za okno. Jeżdżę na tej samej trasie od tylu lat codziennie i - wyobraźcie sobie - że jeszcze zdarza mi się odkryć coś nowego. A tak w ogóle to jestem kompletnie pozbawiona zmysłu obserwacji i gdyby tak ktoś kazał mi narysować (czy opisać) ciąg budynków z którejś z mijanych ulic, to ni hu hu. A przecież patrzę na nie every day, krucafiks! Mam tylko dwa domy ulubione, oba przy ul. Bronowickiej: jeden to tzw. Tajemniczy Dom, bo nigdy nie widziałam, żeby się w oknie świeciło światło i w sumie mogłabym przypuszczać, że nikt tam nie mieszka - ale na wiosnę ktoś jednak sadzi kwiatki w ogródku... a drugi to Dom Moich Marzeń, tam bym chciała mieszkać (pomijając lokalizację koło pętli tramwajowej), ma oszkloną werandę, piękne półkoliste okno w salonie, facjatkę z balkonem... i jest strasznie zaniedbany :(

No dobra, zagaduję. Zagaduję, bo - hm - żadnych wniosków po lekturze nie wysnułam... wymęczyła mnie - czym? przecież to zwykła powieść - jednak trzymanie się uparcie jednej książki przez tyle czasu jest niezdrowe :) Wieczorem nad nią zasypiałam i tak to.
A to z serii KIK. Gdzie zazwyczaj przecież trafiały interesujące książki.

Na co dzień przed szeregiem KIK-u upchany jest jeszcze jeden rząd tomisk, no ale do zdjęcia zdjęłam :).

Informacja na okładce bardzo zachęcająca.

Autor już nie żyje, zmarł w 2002 roku. Był płodnym twórcą ponad 30 powieści i wielu sztuk teatralnych, wierszy, opowiadań, a także przekładów. Urodzony w 1918 roku w Serbii, wcielony do armii niemieckiej, utracił swą mitteleuropejską ojczyznę, wracał do niej z ogromną tęsknotą w swej twórczości, a jednym z głównych tematów uczynił utopię pokojowego współistnienia narodów.

Alter ego pisarza, folksdojcz Szymon Łazarz Messer opowiada o latach bezpośrednio po zakończeniu II wojny światowej, gdy były niemiecki żołnierz szuka swego miejsca na ziemi, w świecie po "końcu świata", w którym wszystko trzeba zbudować na nowo. Podejmuje pracę jako wiejski nauczyciel, zdając sobie sprawę, że starsze pokolenie jest już stracone i należy przede wszystkim wychować inaczej młodą generację. Ale nic się nie zmienia, wszyscy myślą tylko o jednym: odbudowie drobnomieszczańskiego świata. Messer zmaga się z otoczeniem, z własnymi pragnieniami, wątpliwościami, by w końcu stwierdzić, że dalej tkwi pośrodku chaosu, a gdzie jest chaos, jest i nadzieja.

Za mało wiem o Niemczech, ich historii, by móc docenić walory powieści, trochę się gubiłam w różnych niuansach i meandrach, trochę nie rozumiałam nawiązań i aluzji, padały nazwiska, które nic mi nie mówiły. Za głupiam. Nie zaangażowałam się emocjonalnie. Znudziło mnie. A przecież na początku usiłowałam się identyfikować z tym młodym człowiekiem, uciekającym najpierw przed śmiercią fizyczną, a potem duchową. Daleka jestem od myślenia, że samiście sobie winni, szkopy i dobrze wam tak. Rozumiem, że są socjotechniki pozwalające na manipulowanie nawet całymi narodami i że to nie tak trudno się dać ogłupić, za to trudno zachować kręgosłup moralny w obliczu groźby unicestwienia... Może powinnam kiedyś porozmawiać o tym z moją kuzynką z Hamburga, urodzoną w tych latach - ale dzieli nas, niestety bariera językowa.
Więc jeszcze tylko garść cytatów.

Dzielni są ci Niemcy z Rzeszy: naród karłów zbierających skarby. Messer daremnie usiłował wykrzesać z ostatnich dni inne wspomnienie niż widok szabrujących obywateli.

W owych czasach w Niemczech dobrze było móc wykazać się, że się pochodzi skądinąd, można się było wyprzeć uczestnictwa w wielu sprawach, a nawet o nich nie wiedzieć.

Właśnie normalizacja nie powinna nastąpić i to jeszcze długo: Niemcy powinny pozostać improwizacją.

Dziwna rzecz, odnosi się wrażenie, jakby dwie wojny światowe były jedną, a Niemcy przez pół wieku nie robili nic innego, tylko umierali za ojczyznę - w obcych krajach.

Czujemy, że istnieją źródła szczęścia, od których odciął nas rytm życia, bogactwa, których nie umieliśmy wykorzystać. Stwierdzamy, iż żyliśmy zgodnie z naszymi warunkami, a oto teraz ogarnia nas rodzaj szaleństwa, rozkosz rozrzutności i pragnienie nadrobienia tego, co straciliśmy przez oszczędność. Zupełnie dobra sentencja do sztambucha mego narodu.

Każdy przecież potrzebuje kompana, szczególnie teraz, tym bardziej, gdy człowiek odczuwa lęk przed tymi, co dokładnie wiedzą, czego chcą.

Tacy ludzie jak ja nie powinni robić nic innego, jak tylko stanąć gdzieś i stać, zagradzając ludziom drogę. Dopóki nie usunie się ich siłą.

Pani mąż odczuwa dziś jeszcze potrzebę wypłukiwania z jamy ustnej posmaku wielkich, obrzydliwych słów z czasów, gdy pani go jeszcze nie znała.


Początek:

i koniec:

Inne tytuły serii z 1972 roku:

Czytałam Antonowa, Muriel Spark i Marcello Venturiego. No i kiedyś tam Vonneguta, za którym przepadał mój Ślubny, więc nie można się było wykręcić :)


Wyd. PIW Warszawa 1972, wydanie I, 487 stron
Seria: KIK
Tytuł oryginalny: Mensch, was für eine Zeit oder Eine Laus im deutschen Pelz
Przełożyła: Irena Naganowska
Z własnej półki (kupione na allegro 5 stycznia 2013 roku za 2,50)
Przeczytałam 18 lutego 2015 roku



W TYM TYGODNIU OGLĄDAM
a właściwie...
W ZESZŁYM TYGODNIU OBEJRZAŁAM, bo to zaległości :)
1/ film radziecki SZKURA (Шкура), 1991
Chyba trzydziesty czwarty z filmografii Stanisław Liubszina, tu w całości:

To satyra na alkoholizm w radzieckim społeczeństwie. W moskiewskim ogrodzie zoologicznym zdycha goryl, podarowany przez Amerykankę, a będący ponoć ostatnim przedstawicielem swego gatunku. Pech chce, że Amerykanka właśnie przylatuje do Moskwy chcąc odwiedzić swojego Ritchie. Dyrekcja zoo decyduje więc przebrać za małpę jednego ze sprzątaczy... tyle że ten w klatce popija razem z kumplem, czyta gazetę, pali. Telewizja to odkrywa, a samozwańczy profesor (inny alkoholik zatrudniony w zoo, ten właśnie kumpel od kieliszka) ogłasza w eterze, że małpa stała się prawie człowiekiem w wyniku naukowego eksperymentu pojenia wódką. Zewsząd zaczynają napływać dary społeczeństwa w postaci skrzynek alkoholu...

2/ film polski...
Niestety nie udało się znaleźć filmu PIERWSZE DNI Jana Rybkowskiego ani GROMADY Jerzego Kawalerowicza, idę więc naprzód. Rok 1951 zaliczony, w 1952 nic nie powstało, zaczynam 1953. Tu już bogato, powstało dziewięć filmów i wszystkie mam. Właśnie sporządziłam plan na najbliższe dwa miesiące, porządkując filmy w kolejności premier:
1/ TRZY OPOWIEŚCI
2/ ŻOŁNIERZ ZWYCIĘSTWA
3/ SPRAWA DO ZAŁATWIENIA
4/ DOMEK Z KART
5/ PRZYGODA NA MARIENSZTACIE
6/ PIĄTKA Z ULICY BARSKIEJ
7/ TRUDNA MIŁOŚĆ
8/ CELULOZA
9/ POŚCIG

A więc na początek TRZY OPOWIEŚCI - to film nowelowy.

Pierwsza część zatytułowana jest CEMENT, w reż. Czesława Petelskiego.
Sabotażysta uszkadza przewody wodociągowe, co powoduje zalanie zapasów cementu. Okazuje się, że sprawcą jest Franek, członek brygady młodych betoniarzy budujących Nową Hutę. Odkrycie tej prawdy brygadzista Władek przypłaca własnym życiem.
Druga to JACEK, reż, Konrad Nałęcki.
Jacek pracuje w brygadzie budującej zaporę wodną. Jest krnąbrny i niezdyscyplinowany. Kolektyw stara się wpłynąć na jego postępowanie, ale odnosi to wręcz odwrotny skutek. Dopiero awantura na wiejskiej zabawie spowoduje zmianę postawy Jacka.
Trzecia to SPRAWA KONIA, reż. Ewa Poleska (później Petelska).
Adaś po odbyciu turnusu "Służby Polsce" wraca na wieś. Za zarobione pieniądze kupuje swemu chrzestnemu, Wierzbickiemu, konia. Postępek ten zostaje negatywnie oceniony przez Kazika, zaangażowanego zetesempowca, ponieważ Wierzbicki odmówił przystąpienia do spółdzielni produkcyjnej. W końcu jednak przejrzał on kułackie intrygi i powozem zaprzężonym w otrzymanego konia zajeżdża na inauguracyjne zebranie spółdzielni. Córka Wierzbickiego, Marysia, i Adaś wybierają się na studia.
Wśród wykonawców Ignacy Gogolewski, Roman Kłosowski, Wiktor Sadecki, Roman Polański, Jan Machulski. Fajnie tak patrzeć na rozpoczynających dopiero karierę dzisiejszych oldboyów :)

W nowonabytym trzecim tomie Historii filmu polskiego (o czym niżej) znalazłam takie informacje:

Są nawet cenne dopiski na marginesach :)

3/ film czeski... tu wkradł się nieporządek - wszak oglądam je chronologicznie, tak jak filmy polskie - no i w trakcie oglądania coś tam mi przybyło, więc wracam z lat 90-tych do 60-tych: MORDERSTWO PO CZESKU (Vražda po česku), reż. Jiří Weiss, 1966
Komedia kryminalna.
Niewiarygodne, ale nic na YT nie znalazłam: ani filmu ani sceny z filmu ani zajawki, no kompletnie nic!
Opisu po polsku też nie ma, ale bardzo mi się podoba tłumaczenie z czeskiego google'a :)
W prowincji Frantisek żyje. Frantisek życie toczy się stopniowo i po cichu. Jest sam. Frantisek nieśmiała, cicha, nieśmiałą osobą. Najszczęśliwsze godziny jego życia - kiedy Frantisek sama z jakichkolwiek książek. Ten czas należy tylko do niego, jego wyobraźnia nie zna granic ...
I nic by się nie stało do spokojnej Frantisek jeśli przypadkowo w domu wakacyjnym nie spotkał piękną Alice korespondenta i dyrektor Karel z Pragi.

4/ film japoński HANA YORI MO NAHO - kolejny w reżyserii Hirokazu Koreeda, 2006
Na YT trailer:


Rok 1702. Młody samuraj Aoki Sozaemon (Okada Junichi), opuszcza dom rodzinny i przenosi się do Edo (obecnie Tokio) w poszukiwaniu Kanazawa Jubei (Asano Tadanobu), mężczyzny, który zabił jego ojca.

5/ historia kina czyli GEORGES MELIES - FIRST WIZARD OF CINEMA
Dotarłam wreszcie do końca tej Meliesowskiej epopei - filmów z lat 1908-1913. Oto jeden z nich:


Oczywiście pilnie czytając Toeplitza:

Oto fragment na dziś :)

6/ filmy oscarowe - GRAND BUDAPEST HOTEL, reż Wes Anderson, USA/Wielka Brytania 2014


Niezwykłe przygody ekscentrycznego portiera ze słynnego europejskiego hotelu w burzliwym okresie międzywojennym, który uwikłany zostaje w aferę wokół kradzieży bezcennego renesansowego obrazu i walkę o przejęcie ogromnej fortuny rodzinnej.


NAJNOWSZE NABYTKI
Jednak nie wytrzymałam presji allegro w kwestii uzupełnienia serii HISTORIA FILMU POLSKIEGO i nabyłam pierwszy i trzeci tom:

A chwilę później trafił mi się tom szósty:

Niejako przy okazji wzięłam też takie wiekowe wydawnictwo:

Odebrałam również kolejny tom Kozioła:

i inne cracovianum:

Psiapsióła przywiozła z Wenecji historie miłosne:

o mniej lub bardziej znanych ludziach:

Wyrwałam też dwa ostatnie numery Nowej Dekady Krakowskiej:

Zapowiada się bardzo fajna lektura.

I żeby zakończyć znów filmem, skusiła mnie niską ceną Kronika filmu - 35 zł:

Daję trochę większe zdjęcie, bo może ktoś zechce uczestniczyć w zabawie, jaką sobie z córką urządziłyśmy: każda z osobna miała wypisać nazwiska aktorów, reżyserów i tytuły filmów ze zdjęć z obu okładek:

Za każde nazwisko/tytuł - jeden punkt.
Mnie udało się zebrać 35, córce - 25.