Wasilij Bykow - Trzecia rakieta

Więc było tak. Oglądałam zgodnie z planem film Trietia rakieta z moim ostatnim ulubieńcem Lubszinem, a zaraz potem odkryłam, że mam na półce książkę o tym tytule. No już się gubię trochę w tych moich ruskich nabytkach! I przez to postąpiłam dokładnie na odwrót - najpierw obejrzałam film, a potem przeczytałam książkę. Ale przecież lepiej na odwrót niż wcale, prawda?

Książka stoi tutaj:

A półka na tym regale:

Powieść Bykowa została u nas wydana w serii Kolekcja Literatura Radzieckiej, która bardzo mi się podoba, choć literki ma drobnawe:

Być może mój sentyment do tej serii bierze się z ukochanego Szukszyna... w każdym razie szkoda, że nie wiedziałam, iż wydano w niej również Cichy Don, bo bym wówczas nie kupowała tego szmatławego wydania, które posiadam, tylko poczekała na właściwe. No ale stało się.

Na skrzydełku napisano o autorze:

I stąd właśnie dowiedziałam się, że film Alpijskaja ballada, który mam - wedle planu Lubszinowego chronologicznego - oglądać w przyszłym tygodniu, to również ekranizacja. Natychmiast rzuciłam się na allegro i dzięki Bogu znalazłam od razu (co tam, że przy okazji cztery inne), a sprzedająca była tak uprzejma, że szybciutko mi je wysłała, dzięki czemu tuszę, że zdążę najpierw przeczytać opowiadanie, a potem obejrzeć film, po Bożemu.

O powieści - a właściwie dwóch powieściach, które ten tom zawiera - napisano na drugim skrzydełku:

Ja jednakże przeczytałam tylko pierwszą. Coś mi szepcze głos wewnętrzny, że druga też została sfilmowana, muszę za tym pogrzebać i jeśli znajdę, to wówczas przeczytam to Doczekać do świtu. Tytuł jakby mi znajomy w każdym razie.

Trzecia rakieta to oczywiście powieść z czasu II wojny światowej. Narrator Łoźniak, młodziutki żołnierz jeszcze przed dwudziestymi urodzinami, stanowi część 6-osobowego oddziału artyleryjskiego, który od kilku dni okopał się gdzieś na rumuńskiej wsi i wymienia ogień z Niemcami okopanymi naprzeciwko. Członkowie oddziału, świetnie zarysowani, to przekrój radzieckiego wojska w tym czasie. Jest dowódca, prosty, ale dobry człowiek, często opowiadający o tym, jak to będzie, gdy już po wojnie się spotkają i posiedzą u niego w sadzie przy zastawionym gościnnie stole; jest Jakut, kiepsko mówiący po rosyjsku, ale za to świetny celowniczy i zastępca dowódcy; jest młody i pewny siebie przystojniak Loszka, opowiadający o swych sukcesach u dziewcząt; jest Krywionok, który po paskudnej ranie w twarz wstydzi się kobiet; i jest wreszcie Łukianow - zdrajca, czytaj: dostał się do niewoli, tacy zazwyczaj w sowieckim wojsku dostawali czapę, ale Łukianow jakoś się uchował i teraz próbuje się zrehabilitować odważną walką. No i sam bohater, zadurzony pierwszą miłością w sanitariuszce Lusi, na którą niejeden spogląda ukradkiem.
I jest sytuacja. Wskutek błędnych decyzji ze sztabu oddział znalazł się w krytycznej sytuacji, praktycznie okrążony przez wroga, unieruchomiony przez brak amunicji. Łoźniakowi zostały tylko trzy rakiety... Loszka rwie się do pójścia z meldunkiem, bo wie, że to dla niego jedyna droga ratunku. W istocie poniesie drobną kontuzję, prawie zadrapanie, ale dzięki temu nie będzie musiał wracać na pozycję... a że towarzysze broni czekają na rozkaz, który Loszka miał przynieść - cóż, to go zbytnio nie martwi. Byle uratować własną skórę.
I o tym jest ta krótka powieść. O wyborach moralnych. O odpowiedzialności za innych. O pierwszej delikatnej miłości, która nie ma szans się spełnić. O zachowaniu w obliczu sytuacji ostatecznych. O zaskakujących decyzjach. O tym, że "zdrajca" będzie umiał pokazać charakter, a samochwała zademonstruje swą moralną nicość. O winie i karze.

Nie dziwię się, że powieść została sfilmowana, bo była idealnym scenariuszem. Trzyma w napięciu do ostatka. Oto dowiaduję się, że Bykow był swego czasu kandydatem do nagrody Nobla. I praktycznie rówieśnikiem swojego bohatera w Trzeciej rakiecie, gdy walczył podczas wojny. Świetnie oddał realia bitew i przerw między nimi.

Początek:

i koniec:

Wyd. PIW 1979 Warszawa 1979, wyd.II, 125 stron
Seria: Kolekcja Literatury Radzieckiej
Tytuł oryginalny: Trecjaja rakieta
Przełożyli: Eugeniusz Kabatc i Jerzy Litwiniuk
Z własnej półki (kupione na allegro 30 maja 2014 roku za 4,80 zł)
Przeczytałam 8 sierpnia 2014 roku


Film można znaleźć tutaj:


A ja dziś przystępuję do wynoszenia bambetli z kuchni, pan Artysta Malarz zapowiedział się na poniedziałek ósmą rano i pewnie się nie spóźni, bo jak się okazało, mieszka w bloku obok. Wyniesienie pinkli z kuchni skutkuje brakiem dostępu do internetu przez dwa dni - internet mam ci ja stacjonarny, że tak się wyrażę, i w kuchni właśnie. Dziecko mi już spazmuje z tego powodu, a i ja czuję się dość niepewnie... jak że to tak, odciąć się od kontaktu ze światem...