Anatolij Rybakow - Wakacje Krosza

Dzień Dziecka uczciłam lekturą powieści dla dzieci. No, może bardziej dla młodzieży, bowiem Krosz jest już całkiem dojrzałym młodym człowiekiem, to chyba jego wakacje przed dziesiątą klasą, a po dziesięciolatce to już czas na uniwersytet (czyli po ichniemu instytut).
Autor - Anatolij Rybakow - znany jest u nas głównie jako autor dla dorosłych - Dzieci Arbatu, Ciężki piasek:


Wakacje Krosza są częścią trylogii, tyle że jej pierwsza powieść - Na wozie i pod wozem - jak na razie okazała się dla mnie nie do znalezienia: nie ma jej w żadnej krakowskiej bibliotece (oczywiście nie biorę tu pod uwagę Jagiellonki) ani na allegro, postanowiłam więc dłużej nie czekać i zapoznać się z pozostałymi dwiema:

Nawiasem mówiąc, przypuszczam, że oryginalny tytuł tej fantomatycznej pierwszej części to Prikluczenia Krosza (Przygody Krosza), bo taki jest tytuł jednej z ekranizacji. Było ich sporo, bo filmowano poszczególne części dwukrotnie, wszystkie te filmy mam, ale nie udało mi się w weekend ich obejrzeć z bardzo prozaicznego powodu: nie chodziły na kieszonkowym odtwarzaczu, a siedzieć przed telewizorem mi się nie chciało :)

Głównym bohaterem Wakacji Krosza są necke. Tak nazywają się po rosyjsku i tak je w powieści przetłumaczono na polski - drobne japońskie figurki z różnorodnych materiałów (kość słoniowa, drewno), służące do mocowania sakiewki do pasa kimona za pomocą jedwabnego sznura przeciągniętego przez dwa otwory w necke (wszak kimono nie ma kieszeni, gdzie można by schować rozmaite drobiazgi: pudełeczko na lekarstwo albo na tytoń czy futerał fajki). Polska Wikipedia określa je mianem netsuke.

/zdjęcie z Wikipedii/

Są to małe dzieła sztuki, będące przedmiotem kolekcjonerstwa. Z kolekcjonerem necke styka się - nieprzypadkowo - młody Siergiej Kraszeninnikow, zwany Kroszem. Ten kolekcjoner to znany krytyk i historyk sztuki Wuen, człowiek w kwiecie wieku, imponujący zarówno pięknym mieszkaniem pełnym antyków "jak w muzeum", jak i eleganckim ubiorem - a przede wszystkim niezwykłą erudycją i darem przekonywania. Ta umiejętność przekonywania (i powolne, pajęcze wręcz omotywanie w sieci) powoduje, że Krosz przez długi czas poddaje się jego manipulacjom, choć na osobności zdaje sobie sprawę z nikczemności postępowania kolekcjonera, oszukującego ubogie staruszki, a nawet - by użyć modnego w Związku Radzieckim określenia - spekulanta, nie mówiąc już o pewnym fakcie z przeszłości, kompletnie przekreślającym postać wyrafinowanego krytyka.
Krosz jest wyjątkowo rozwiniętym pod względem moralnym chłopcem i potrafi wyciągać wnioski z tego, co mu się przytrafia, toteż na całej przygodzie z Wuenem i z necke zyskuje, zdobywając zarówno nowe doświadczenie życiowe jak i nowego przyjaciela...

Tradycyjnie początek powieści...

i jej zakończenie:


Filmografia dotycząca Krosza wygląda następująco:
1/ Prikluczenia Krosza, 1961
2/ Eti niewinnyje zabawy, 1969 + Kanikuły Krosza, 1980 (4 części)
3/ Minuta mołczania, 1971 + Nieizwiestnyj sołdat, 1984 (3 części)
4/ i jeszcze film nakręcony według jednego z epizodów Krosza - Woskriesienie, połowina siedmogo, 1988 (4 części)


Wyd. Wydawnictwo ISKRY Warszawa 1968, wyd.I, 150 stron
Tytuł oryginalny: Kanikuły Krosza/ Каникулы Кроша
Tłumaczyła: Marta Tywonek
Seria z kogutem
Z własnej półki (kupione na allegro 12 maja 2013 za 1 zł)
Przeczytałam 1 czerwca 2013