Anna Marszałek, Mariusz Bembenek - Wokół placu Inwalidów

Trzy i pół roku czekała ta cienka książeczka na swój czas, aż niewiarygodne. W międzyczasie mogło wyjść co najmniej kilka innych z tej serii... tymczasem dobyła zaledwie jedna - Wokół ulicy Lipowej czyli przewodnik po Zabłociu, industrialnej dzielnicy Krakowa - którą postaram się szybciutko przeczytać.
Autor przedmowy wyraża nadzieję, że w następnych latach Muzeum Historyczne zrealizuje kolejne projekty wydawnicze, przybliżające historyczne dzielnice Wielkiego Krakowa (Wielki Kraków w tym przypadku to nie megalomania, tylko popularna nazwa projektu włączenia do miasta kilkunastu wsi podkrakowskich, zrealizowany przez prezydenta Leo w 1910 roku - powierzchnia miasta zwiększyła się wówczas siedmiokrotnie). Szkoda więc, że się to ślimaczy - brak kasy, brak tekstów? Chciałoby się dostać naprawdę całą serię na te tematy i móc się bliżej zapoznać a to z Borkiem Fałęckim a to z Prądnikiem itd. Liczę na to, że za mojego życia jeszcze coś się ukaże :)

Tymczasem przeczytałam teksty i wyoglądałam materiał ikonograficzny dotyczący placu Inwalidów i jego okolic. Nie był to temat całkiem mi nieznany, ale zdarzyło się kilkakrotnie, że mruczałam pod nosem a to ci dopiero, na przykład dowiadując się, że ta okolica nazywała się niegdyś ulicą Ruską (a ktoś mnie kiedyś zagiął na ten temat, to znaczy zadał pytanie, a odpowiedzi nie zdradził - teraz już wiem).
Autorzy najpierw skreślili rys historyczny tych okolic, składających się z dwóch dawnych wsi: Nowej Wsi i Czarnej Wsi, słynących z "dobroci" wszelakich warzyw i owoców, w które zaopatrywały cały Kraków - ziemia tu była niezwykle urodzajna, pozwalająca kilkakrotnie w ciągu roku zbierać plony. Potem była Twierdza Kraków, plan regulacyjny i budowa Alei Trzech Wieszczów i wreszcie okupacja niemiecka i czasy PRL-u. Z tego ostatniego okresu pochodzą arcyciekawe niemieckie schrony przeciwlotnicze (pamiętam emocjonującą wyprawę do tego pod placem Inwalidów podczas jednej z Nocy Muzeów) i pomnik Wdzięczności, który niby to pamiętam z czasów studiów, ale jakoś nie tak wysokim jak na reprodukowanym w książce zdjęciu. Ciekawostka: podczas demontażu pomnika w 1991 roku znaleziono w jego szczycie wmurowaną butelkę po winie jugosłowiańskim, w której znajdowała się lista firm i kamieniarzy - wykonawców obelisku :)

Osobny rozdział poświęcono Parkowi Krakowskiemu, który dziś jest już tylko okrojoną resztką tego, co było kiedyś: ze stawem z łódkami, własnym teatrem ogródkowym, menażerią, licznymi festynami i zabawami. Moją uwagę zwrócił napis na kapliczce stojącej obok wejścia do parku z placu:
Wołasz Boga - on często
schodzi po kryjomu
i puka do drzwi twoich
aleś rzadko w domu.
To tekst Mickiewicza, okazuje się.

Niespodzianką była też dla mnie informacja, że zakład fotograficzny Foto-Bielec, założony w 1938 roku i znany przede wszystkim z wystawionego w witrynie zdjęcia młodego Karola Wojtyły - studenta, ma swą siedzibę w kamienicy przy placu Inwalidów 6 dopiero od lat 90-tych XX wieku, a wcześniej znajdował się przy Karmelickiej. Ja naiwnie myślałam, że był przy placu od zawsze. Moje wątpliwości natomiast budzi zdanie dotyczące osiedla willowego za palcem Axentowicza, otóż autorzy piszą, że w latach 1920-1927 wzniesiono tam piętnaście bliźniaczych drewnianych domów o charakterze dworkowym. DREWNIANYCH?

Poza tym polecam gorąco: niedługo wiosna :) brać w łapę przewodnik i ruszać w plener, na oglądanie okolic placu Inwalidów!

Wyd. Muzeum Historyczne Miasta Krakowa Kraków 2009, 55 stron
Z własnej półki (kupione w sklepiku Krzysztoforów 6 lipca 2010 roku za 18 zł)
Przeczytałam 25 grudnia 2013


NAJNOWSZE NABYTKI
Nic z książek pod choinkę nie dostałam - raczej nigdy nie dostaję, tak to już jest :) za to pojawiło się parę filmów:

Nie obeszłoby się bez radzieckiego/rosyjskiego akcentu czyli boxu filmów Aleksieja Germana :) bardzo się też cieszę z 13 odcinków "Chłopów". Może mnie zdopingują do przeczytania powieści, bo w szkole przeleciałam po łebkach w stylu "na jutro zadane", a potem już nie wróciłam nigdy. Trochę mnie kusi, a trochę przestrasza :)