Monika Żeromska - Wspomnień ciąg dalszy

Dozując sobie lekturę wspomnień Moniki Żeromskiej, tym razem sięgnęłam po tom drugi, obejmujący lata okupacji i bezpośrednio powojenne. Jest to jedyny egzemplarz z 5-tomowej serii wspomnień, który posiadam na własność i myślę sobie, że muszę koniecznie podrzucić go Ojczastemu, zwłaszcza, że pojawia się tam i nasze rodzinne miasteczko :)
To, co tutaj poniżej widać, to jest OSTATNIA PÓŁKA POD SUFITEM! Źle się dzieje w państwie duńskim, albowiem tzw. Nowy i Ostatni Regał został już zapełniony.

No, jeszcze rozważam zagęszczenie środkowej najwyższej półki, gdzie leżą jakieś papierzyska zgarnięte z biurka, można je zmieścić na dwóch stosach zamiast na trzech i wtedy uwolni się troszeczkę miejsca... a co dalej? cholibka, chyba trzeba zawołać Ulubionego Stolarza, żeby dorobił ten wąski regalik w kuchni, przy biurku właśnie. Ajajaj.

Ach, pomyślę o tym... jutro :)
Tymczasem dziś rano w tramwaju skończyłam czytać Żeromską. Wczoraj wieczorem zostało mi dosłownie kilkanaście stron, ale zgasiłam światło, bo ja, wiecie, z tych melepet, co to jak nie pójdą spać o stałej porze (czyli o 23.00), to potem nie mogą zasnąć przez pół nocy co najmniej. Czasem, bardzo rzadko, pozwalam sobie na ignorancję zegarka - wyłącznie w weekendy - no bo niby co, mogę przecież pospać rano... ale to i tak grozi globusem, więc skórka nie warta wyprawki.
Tak więc chichotałam w tramwaju, ale na szczęście nie było specjalnego tłoku, koło mnie i za mną nikt nie siedział, toteż bez krępacji mogłam się oddać rozkoszowaniu poczuciem humoru i dowcipem panny Żeromskiej. No, właściwie to już wówczas rozwódki :)

Z okładki:

Wspomnienia Moniki Żeromskiej po prostu należy przeczytać, to jest lektura obowiązkowa (jak to się stało, że nigdy wcześniej się na nie nie natknęłam?). Można zatrzymać się na warstwie anegdotycznej, a można sobie przy okazji to i owo przemyśleć.
Ja zapraszam do lektury za pomocą anegdot właśnie.

Po powrocie do Warszawy w wrześniowego wychodźstwa wszyscy przerzucali się historiami z tego okresu. "My z Bronkiem, którzy uważaliśmy nasze historie wrześniowe za najstraszniejsze, nazywaliśmy te opowiadania piekłośmy przeszli, na słomieśmy spali."

Pani Zosia Tramontano słuchała po całych dniach obcych stacji radiowych i donosiła telefonicznie o ruchach na froncie etc. Oczywiście szyfrem, niby to donosząc o stanie swego zdrowia. Lewa noga była frontem wschodnim, a prawa wojną na Bałkanach. Któregoś dnia zadzwoniła z dziwną wiadomością, że coś jej się przydarzyła takiego, że żadne lekarz tego chyba nie wytłumaczy.
- No więc dobrze, powiem. Wyrosła mi trzecia noga.

Aktor Władysław Grabowski ciągle pił. Któregoś dnia wypadł zalany z knajpy na ulicę i wyrżnął bykiem prosto w brzuch przechodzącego oficera niemieckiego. Grzecznie uchylił kapelusza i powiedział, rozkładając ręce:
- À la guerre comme à la guerre.

Cudowne podejście do piesków odzwierciedla się w historyjce o tym, jak to ich Kiopek biegał po całym Starym Mieście. Panie Żeromskie często zachodziły do kawiarenki panny Moraczewskiej. I oto właścicielka czasem witała je słowami:
- Był tu Kiopek, pytał o panie, ale to już z godzinę temu.

Dowcip z okresu okupacji, gdy zwożono do Warszawy transporty rannych Niemców z frontu. Tłum Polaków przyglądał się temu z upodobaniem. Jakaś kobicina uspokaja wszystkich dookoła:
- Cicho, ludzie, cicho, nie hałasujcie, nie gadajcie.
Ktoś pyta:
- A cóż to pani taka dbała o nich, że mówić głośno nie daje?
- Ja nie dbała, ale jak taki hałas, to nie słychać, jak jęczą.

Ukochana ciotka Aniela, która donosi z Krakowa, że ma wspaniała posadę babci klozetowej w Sukiennicach. Ma wokół siebie grono stałych bywalców, kwiat intelektu polskiego i śmietankę towarzyską, lada dzień oczekuje wizyty kardynała Sapiehy :)
Nawiasem mówiąc, Sapieha nie był wtedy jeszcze kardynałem, ale w anegdocie lepiej to brzmi niż tylko arcybiskup :)

Niesamowita opowieść o chłopie gdzieś z głębi Gór Świętokrzyskich, który już w 1945 roku przyszedł zapytać doktora, czy ma trzymać pieniądze czy zamienić je na coś innego i pokazał zawiniątko z przedwojennymi banknotami. Tłumaczą mu, że te pieniądze już dawno nieważne, że może zamienić pieniądze wojenne.
- Wojenne? Wojna? Nic o wojnie nie słyszeli, te pieniądze są dobre, chodziły tam u nich przez wszystkie ostatnie lata.
Naprawdę nie wiedzieli nic o Niemcach, o niczym. 'Może lepiej być ciemnym dzikim chłopem z głębi puszczy', pisze Żeromska.

Już po wojnie Żeromskie lokują nadwyżki finansowe w dolarach, które chowają za ramką fotografii dziadka Żeromskiego i zawiadamiają się w listach:
Dziadek ma się dobrze, nawet bardzo ostatnio utył, tak bardzo, że po prostu odstaje od ściany.
Albo:
Boję się trochę o dziadka, więc trzymam go w tapczanie.

:)))

O znajomych
Słonimski przyjechał z Londynu, gdzie zaraz po wojnie były kartki na żywność i jedno jajko w proszku na tydzień, tymczasem w Konstancinie drzwi się nie zamykały od bab przynoszących mleko, śmietanę, mięso. Słonimski mdlał prawie z wrażenia, gdy pani Żeromska pochylała się z troską nad pieskiem:
- Jakoś ta Piesiunia dziś bez apetytu, wbiję jej do mięsa dwa jajeczka, może zje.

Tuwim ulegał patetycznym i namiętnym scenom powitania. Wiedząc o tym, Słonimski zadzwonił do jego drzwi i natychmiast zapytał grzecznie:
- Przepraszam, czy można skorzystać z ubikacji?

Jerzy Zawieyski miał swój wieczór autorski w Sopocie. Słuchacze wygodnie pousiadali w fotelach w salce klubu, a on sam przy stoliku zabrał się za czytanie najnowszej sztuki. W pewnym momencie zgasło światło. To się często zdarzało, przyniesiono więc jakąś świecę i Zawieyski czytał dalej przy jej nikłym ogniku. Nagle elektrownia znów włączyła prąd. "Straszny był widok śpiących słuchaczy, bez wyjątku wszystkich, wygodnie poukładanych dokoła autora."

Odbudowywano przedwojenny stan posiadania.
Pan Unger, właściciel kawiarni "Kopciuszek", mówił z zachwytem:
- Ten Tuwim, co on ma już za bibliotekę, co on ma za książki, same białe króliki.

Znów było zabronione słuchanie radia... a przynajmniej niektórych stacji...
W Zakopanem Monika Żeromska siedziała w "Halamie" przy kolacji, gdy wpadło małe dziecko jakiegoś bardzo ważnego dostojnika i krzyknęło:
- Tata, bum bum bum bum! Tu mówi blondyn! Prędko, bo nie zdążysz!

Wielbiciel Moniki podczas kuracji w Karlovych Varach, przystojny lekarz z Moraw, spytał ją, gdy wracała do sanatorium:
- Skąd pani wraca, z wichodka? Milo bylo?
Okazało się, że vichodek to po czesku spacer :)

I wreszcie umarł Stalin.
Już nie mogę się doczekać, co będzie dalej!

Początek:

i koniec:

Wyd. CZYTELNIK Warszawa 2007, wyd. IV, 387 stron
Z własnej półki
Przeczytałam 5 marca 2015 roku


NAJNOWSZE NABYTKI
Ha! Ja byłam skłonna dać za Krallową 5 zł, Beznadziejnie Zacofany w Lekturze twierdził, że trzeba minimum 10 zł, stanęło krakowskim targiem na 7 zł z odbiorem osobistym. Odbyłam przy tej okazji wycieczkę krajoznawczą na Prądnik Biały i przypomniałam sobie, że to tam gdzieś, w którymś z tych 4-piętrowych bloków mieszka Julian Zinkow, autor dziesiątków przewodników, któremu wypadałoby poświęcić kiedyś osobny post...