Andrea Löw, Marcus Roth - Krakowscy Żydzi pod okupacją niemiecką 1939-1945

Po tę pozycję, świeżo nabytą, sięgnęłam prawie od razu - na fali lektury Pankiewicza i o Pankiewiczu. Wydawnictwo Universitas pięknie mi się wstrzeliło w rytm lektur, wydając tę pracą dwojga niemieckich autorów, cytowaną już w zbiorze Apteka pod Orłem historia i pamięć, ale jeszcze w wersji niemieckiej.
Niestety książka nie znalazła godnego siebie miejsca na półce - ze względu na format... mam już tylko niskie półki, musiałam więc ją położyć, zamiast postawić, i to pod sufitem... ale może coś kiedyś przeorganizuję?

Chodzi oczywiście o "ostatni" regał, ten koło łóżka.

Przeglądając bibliografię uświadomiłam sobie, ile jeszcze przede mną lektur z tych, które mam w domu, a przecież nie kolekcjonuję książek o tej właśnie tematyce, to tylko część - jedna z wielu - cracovianów. Nazbierało się tego przez lata. Parę pozycji dorzucę też do swojej listy na allegro, może się trafi, choć przypuszczam, że niektóre rzeczy mogły już dawno zniknąć z obiegu, mimo że wydawane w latach 90-tych i 2000-nych. "Diariusz podręczny" Adama Kamińskiego wyszedł w 2001 roku, a odkąd go umieściłam na allegrowej liście nie pojawił się ANI RAZU, mimo że minęło siedem miesięcy. No ale pocieszam się, że i tak mam co czytać.

Na okładce przeczytałam:

Rzeczywiście to głównie na wspomnieniach ocalałych z Holocaustu opiera się ta praca. Oczywiście czytelnik znajdzie tu opis getta; wyliczenie kolejnych zarządzeń niemieckich ograniczających najpierw swobodę Żydów, wolność poruszania się, mieszkania, czynienia zakupów, a potem w ogóle decydujących o możliwości przeżycia, aż do likwidacji getta; liczby i fakty - ale to na tekstach pamiętnikarskich i wspomnieniowych koncentruje się narracja. Nie jest to więc praca naukowa, autorzy zresztą piszą, że adresują swoją książkę do osób o zacięciu historycznym, uczniów i studentów. Na rynku niemieckim jest to właściwie praca pionierska, jeśli chodzi o monografię krakowskich Żydów w czasie okupacji, natomiast my mamy cenne opracowanie Aleksandra Bibersteina "Zagłada Żydów w Krakowie", tak więc odbieram tłumaczenie tej pozycji na język polski jako cenne uzupełnienie, natomiast podstawowym dziełem na ten temat pozostaje jednak Biberstein. O którym pewnie niedługo.

Spis treści Krakowskich Żydów pod okupacją niemiecką przedstawia się następująco:

A zaczyna w ten sposób:

Przyznam się, że nigdy nie przyszło mi do głowy pomyśleć o Krakowie w latach wojny jako celu turystyki :) więc już początek wprowadzenia zaintrygował. Książka jest napisana bardzo sprawnie, potoczyście, czyta się lekko (jak na taką tematykę), na co wpływ mają właśnie liczne fragmenty wspomnień i pamiętników. Warto zwrócić uwagę na pamiętniki młodych dziewcząt: Haliny Nelken, Ireny Glück, w których dziewczęce strapienia mieszają się z dojrzałymi uwagami na temat czasów, w których przyszło im żyć.
Barwny obraz świata, który odszedł w rytm stukotu kół pociągów do Bełżca...

Początek:

i koniec:

Wyd. Universitas Kraków 2014, 274 strony
Tytuł oryginalny: Juden in Krakau unter deutscher Besatzung 1939-1945
Przełożyła: Ewa Kowynia
Z własnej półki (kupione w Księgarni Akademickiej 6 października 2014 roku za 44 zł)
Przeczytałam 25 października 2014 roku



W TYM TYGODNIU OGLĄDAM
1/ kolejny film z udziałem Stanisława Lubszina - KSIENIA, LIUBIMAJA ŻENA FIODORA (Ксения, любимая жена Фёдора), reż. Witalij Mielnikow, 1974

Na Filmwebie brak opisu, ba! brak nawet jednej marnej oceny, będę pierwsza ;)

2/ trzeci polski film przedwojenny, a właściwie żydowski (nakręcony w jidisz, z polskimi napisami) - LIST DO MATKI (A Briwełe der Mamen), reż. Leon Trystan, Joseph Green, 1938

Debora Berdyczewska z mężem Dawidem oraz trójką dzieci wiedzie biedne życie w małym, żydowskim miasteczku. Trud utrzymania rodziny spoczywa wyłącznie na niej, gdyż jej niezaradny mąż całe dnie spędza na spacerach i wspólnym śpiewaniu z przygodnie spotkanymi znajomymi. To nie jedyne zmartwienie Debory. Jej córka Miriam, zaręczona z Judką, synem krawca Szymona, przyjaciela Dawida, spotyka się potajemnie z nauczycielem tańca, a najstarszy syn Majer żyje marzeniami i snuje nierealne plany na przyszłość. Największą pociechą jest, niebywale uzdolniony muzycznie, najmłodszy syn Aron. Pewnego dnia, po kłótni z Majerem, który wyrzuca ojcu jego próżniacze życie i obarcza winą za ich biedną egzystencję, Dawid opuszcza dom. Debora, która mimo wielu wad kocha męża nad życie, popada w rozpacz, kiedy dowiaduje się, że za otrzymane od Szymona pieniądze Dawid wyjechał do Ameryki.

3/ film czeski ŚMIERĆ AUTOSTOPOWICZEK (Smrt stopařek), reż. Jindřich Polák, 1979

Kryminał, a więc nietypowo jak na czeski film :)
Charvát wygląda z pozoru na przeciętnego obywatela. Pracuje jako kierowca ciężarówki, mieszka w wynajętym pokoiku. Pomaga swej gospodyni w ogrzewaniu domu, często bawi się z jej synem lub wykonuje jej drobne naprawy. Nierzadko zdarza mu się podwozić dziewczyny łapiące stopa, dla których jest początkowo bardzo miły i troskliwy. Pod maską zwyczajności kryją się jednak ukryte żądze, które mężczyzna zaspokaja gwałcąc i dominując nad kobietami. Film oparty jest na prawdziwych wydarzeniach. W rolę gwałciciela i mordercy Charváta wcielił się Marek Perepeczko.

4/ czwarty film w dorobku wietnamskiego reżysera Anh Hung Tran - PRZYCHODZĘ Z DESZCZEM (I Come with the Rain), 2009

Prywatny detektyw Kline prowadzi śledztwo w sprawie zaginionego syna szefa farmaceutycznego konsorcjum, który zniknął dwadzieścia lat temu. W poszukiwaniach udaje się do Hong Kongu, gdzie wdziera się w sprawy mafii. Dodatkowo zaczynają prześladować go sny, o seryjnym mordercy Hasfordzie.